Smog (ang. fog intensified by smoke, mgła wzmocniona przez dym[1]) – nienaturalne zjawisko atmosferyczne polegające na współwystępowaniu zanieczyszczeń powietrza spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych,naturalnych zjawisk atmosferycznych: znacznej wilgotności powietrza (mgła) i braku wiatru.
Nazwa „smog” powstała ze zbitki dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła).
Rodzaje smogu
Ze względu na miejsce i warunki powstawania oraz skład chemiczny możemy wyróżnić dwa rodzaje smogu:
Smog londyński, w skład którego wchodzą: tlenek siarki(IV), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz trudno opadające pyły. Występuje głównie w miesiącach od listopada do stycznia podczas inwersji temperatur w umiarkowanej strefie klimatycznej.
Smog typu Los Angeles (smog fotochemiczny, ozon troposferyczny) – powstaje przede wszystkim w miesiącach letnich, w strefach subtropikalnych. Skład: tlenki węgla, tlenki azotu, węglowodory. Związki te ulegają późniejszym reakcjom fotochemicznym, w wyniku których powstają: PAN (azotan nadtlenoacetylu), aldehydy oraz ozon.
CO WDYCHAMY ZE SMOGIEM?
- pył zawieszony PM 2,5
- pył zawieszony PM 10
- dwutlenek siarki (SO2)
- tlenki azotu (NxOy)
- pyły węglowe (X2)
- Benzo(a)pireny
- tlenek węgla (CO)
- dwutlenek węgla (CO2)
- ozon troposferyczny (O3)
- ołów (Pb)
GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA:
Ogólnie zanieczyszczenia powietrza dzieli się na pyłowe i gazowe. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje powietrze zanieczyszczone jako takie, którego skład chemiczny może ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, roślin i zwierząt, a także na inne elementy środowiska (wodę, glebę). Zanieczyszczenia powietrza są najbardziej niebezpieczne ze wszystkich zanieczyszczeń, gdyż są mobilne i mogą skazić na dużych obszarach praktycznie wszystkie komponenty środowiska. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są:
· uprzemysłowienie i wzrost liczby ludności,
· przemysł energetyczny,
· przemysł transportowy,
· źródła naturalne (największe źródło – wybuchy wulkanów, wietrzenie chemiczne skał, pożary lasów i stepów, wyładowania atmosferyczne, pył kosmiczny, procesy biologiczne.)
Źródło: Wikipedia
JAK SIĘ CHRONIMY?
Najskuteczniejszą metodą ochrony osobistej dróg oddechowych jest stosowanie odpowiednio dobranej półmaski ochronnej, której zadaniem jest filtracja wdychanego powietrza. W zależności od rodzaju zagrożenia dostępne są zarówno półmaski filtrujące prostej konstrukcji oraz półmaski filtrujące z węglem aktywowanym zatrzymującym lotne związki węglowodorów aromatycznych. Ze względu na różnorodność zanieczyszczeń występujących jednocześnie w powietrzu zaleca się stosowanie półmasek z węglem aktywowanym.
SMOG W POLSCE
W Polsce najczęstszą odmianą smogu jest smog siarkowy (zwany Londyńskim lub kwaśnym), występujący głównie w Krakowie i niektórych miastach Górnego Śląska.
Okresem sprzyjającym pojawieniu się tego zjawiska jest okres zimowy, w trakcie którego następuje zwiększona emisja zanieczyszczeń w postaci dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, tlenków azotu, sadzy oraz trudno opadających pyłów PM (particulate matter=pyły zawieszone). Jest to wynikiem spalania paliw stałych tj. węgiel kamienny czy drewno w kiepskiej jakości piecach domowych ale również poprzez spalanie paliw płynnych tj. ropa naftowa i jej pochodne w silnikach wysokoprężnych (diesel) pojazdów nie wyposażonych w filtry cząstek stałych.
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł antropogenicznych (Antropogeniczny – powstały na skutek działalności człowieka lub przy jego udziale) uzyskuje się w wyniku:
· Wzbogacania paliw(np. odsiarczanie węgla)
· Zmiany stosowanych surowców (np. spalania paliw o wyższej jakości w okresie niekorzystnych warunków meteorologicznych co zapobiega tworzeniu się smogu)
· Zmiany procesów technologicznych i ich hermetyzacji
· Oczyszczania gazów wylotowych(m.in. odpylania i odsiarczania spalin)
· Utylizacji odpadów przemysłowych i komunalnych
· Wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii (np. energii słonecznej, energii wiatru)
